olduğuna göre de, Türk devlet adamının yarattığı eserin öneminin ulusal sınırları aştığı ve evrensel bir nitelik kazandığı yadsınamaz.
Şimdi artık Atatürk devriminin, kendi varlığını ortaya koyma ve kendini değerlendirme yolunda Batı'nın hümanist ve akılcı değerlerinden yararlandıktan sonra, kendi varlığının bilincine erişmiş olması ve Batılı forma mentis'i benimsemiş olması sayesinde, insanlığın ilerleyişine bizzat katkıda bulunduğunu ileri sürebiliriz; bu katkı, Batılı olmayan bir toplumun insanlığın manevi evrim sürecine bilinçli olarak getirdiği ilk katkı olma dolayısıyla; özel bir önem taşır. Böylece, Batılı olmayan bir toplumun, insanlığın evrim sürecine katıldığı zaman Batılı örneklerin körü körüne taklidinden kurtulmakla kalmayacağı, Batılı toplumların yaratma gücünden aşağı kalmayan bir güç gösterebileceği konusunda ileri sürülen sav doğrulanmış olmaktadır.
Gerçekten, Batılı ve Batılı olmayan bu iki evrenin, insan ruhunun evrimini ilerde de sağlamak için birlikte gütmek zorunda oldukları amaçlar konusunda bundan sonra dile getirilecek düşüncelerin tümü, insanların Atatürk'ün başardığı devrim sayesinde kazanmakta oldukları yeni deneyimin dolaysız bir sonucudur.
Batı evreni konusunda şu gözlemle yetinmeliyiz ki Atatürk Türkiye'sinin bu evreni, insan zihninin kendi kendinin bilincine erişmesini sağlayan biçimlenimi bulduğu tarihsel çevre olarak değerlendirmesi, bugünkü Batılı toplumlara kendi uygarlıklarının özü üzerinde daha geniş, daha derin bir bilgi sahibi olmaları zorunluluğunu ve bu yeni bilincin ışığında, bugünkü durumda tarihsel işlevlerinin ne olduğunu yeniden inceleme ve güdülmesi gereken yeni amaçları kesinlikle saptama görevini yüklemektedir.
Sorun dikkatle incelenirse, saptanacaktır ki, çok kez görüldüğü gibi, ideal gereklilikler ile ilintilik gereklilikler ilk bakışta sanılacağından çok daha geniş bir ölçüde özdeşleşmektedirler. Çünkü insan düşüncesinin olgunlaşmasını etkileyen çeşitli etkenler arasında en başta gelen etken günün somut gerçekleridir; nitekim içinde oluştuğu çevrenin koşullarından kendini tümüyle kurtarmış bir düşünce yoktur ve olamaz. Bu özellikle Batı dünyası için bir gerçektir. Şimdiki gerçek bir yandan tarihsel ilintiliklere bağlanıyorsa, bir yandan da insan iradesinin daha önceki eyleminin bir sonucudur. Başka bir deyişle, şimdiki gerçek birtakım ideal önerileri de kapsar; bu öneriler ona, belli bir ölçüde, bir ideallik niteliği kazandırır. Kuramsal düşüncenin gerekleri ile pratik etkinliğin gereklerinin karşılaşma ve özdeşleşme noktası da budur.
Bugün, örneğin, Avrupa devletlerini federal bir birlik kurmaya iten ilintilik zorunluluklar (bunların ne olduğu bellidir: Avrupa devletleri İkinci Dünya Savaşı'nda ekonomik ve siyasal üstünlüklerini bir daha elde etmemek üzere yitirdiklerine göre, Avrupa'nın varlığını korumak ve bu varlığına anlam verecek yeni bir gerekçe bulabilmek için, insanlığın hiç olmazsa manevi merkezi olarak bu üstünlüğü sürdürme gereksinimini duyduğu fikri insanda doğal olarak yer etmektedir), sonuç olarak, Batı'yı, ilerleyen insanlığın bundan sonraki amaçlarına ulaştıracak olan yola soktuğu izlenimini uyandırmaktadır. Ancak Batı hiç de bunun bilincinde değildir.
Gerçekten, Batı'da manevi yaşamın, pek çok insanın Batı uygarlığının ömrünü tamamladığı duygusuna kapılmasına neden olan büyük bir bunalıma dalmış görünmesine rağmen; toplumsal yaşamı güçlü etkisi altında tutan sanat ve fikir etkinliklerinde tam bir çöküşün belirtilerinin her zamankinden daha açık olmasına, bizzat günlük yaşamın bu çöküş ruhundan kendini kurtaramaz ve böylece de bütün Batı'nın inançsız ve geleceğinden umutsuz bir tutuculuğun batağına saptanmış görünmesine rağmen -kısaca, Batı'nın derin bir ideal bunalımının perişan görünümünü sergilemesine rağmen-, bu aynı Batı'nın birtakım toplumsal, siyasal ve hukuksal sorunlara öyle çözümler getirdiğine tanık olunmaktadır ki, insanlığın ilerlemesini sürdürdüğüne inanmamak elden gelmemektedir.
«   01   02   03   04   05   06   07   08   09   10   11   12   13   14   15   16   ...    35   »