Ana Sayfa » Cumhuriyet Gazetesi Cuma Kitapları » Yazı Devriminin Öyküsü : 14
Arap harflerinde baskı işleri, harflerin başta, ortada, sonda aldığı biçimler nedeniyle karmaşıktı. Türk harfleri baskı işlerini hem kolaylaştırdı, hem güzelleştirdi; çünkü Arap harfleri, el yazısı ile yaratılan güzellikleri baskıda gösteremezdi. Arap harflerinde büyük harf (majiskül) yoktu. Türk harfleri bunu da sağladı; tümce başları, özel adlar belirlendi.
Arap harfleri Türkçeye uygun değildi. Atatürk'ün, 9 Ağustos 1928 akşamı söylediği “… bizim zengin ahenktar dilimiz yeni Türk harfleriyle kendini gösterecektir” sözleri, Türk dil devriminin muştusudur. Dil özleşmesi ancak Türk harfleri ile gerçekleşebilmiştir.
Öte yandan, düşünce dil'den ayrılamayacağına, un ile su gibi birbirine kaynaştığına göre Türk harflerinin dilde olduğu gibi düşüncede de gelişme gösterdiği kuşkusuzdur.
Bu, bir kültür devrimidir. Türkiye, Türk harfleriyle eski kültürden sıyrılmıştır. Doğu-Türk-Batı gelişiminde yeni bir kültürün yaratılması olanağı doğmuştur. Eski kültürün ürünleri, 1928'den sonra, bir araştırma, inceleme, katkı öğesi olarak kalacaktı; öyle oldu. “Eski kültürümüzden koptuk!” kaygısı boşunadır. O kültürü yakmadık; bilimde bıraktık.(49)
EKLER
Belgeler özelliklerine göre kimi sadeleştirilmiş, kimi eskimiş sözcükler Türkçeleştirilerek asılları verilmiştir.
Tümce düşüklükleri, kaynaklardaki aktarma yanlışlarına bağlanmalıdır.
I
Dolma Bağça: 4-5/8/1928
YENİ HARFLARLA I-M
İSMET'E
Sevghili, kıymetli kardaşım,
Mektubunuzu büyük zevk-le okudum. Çok mütehassis ve müstefid oldum.
Temas ettiğiniz ve intac etmekde olduğunuz işler hakkında verdighiniz izahat ne tatminkhardır.
Büyük politika yapmak isteyen yeni fransis (*) sefiri, her şeyden evvel, cenub hududımıza karşı yapılmakda olan münasibetsizliklere nihayet virdirmeli-dir.
Yeni elifbamızın kat'i şeklini tesbit hususunda, burada bulunan komisiyon âzasi-le mutabık kaldık.
Benim ta'dil ettiğim noktaları hüsn-ü telekki ettiler.
Muhabbet ve hasretlerimin size pek azını iblag edebilecek bu mektubum, eminim ki yeni Türk harflarının, lisan ve lehcemizi, temamen ifadeye khafi (**) geldighi hakkında-ki fikrinizi te'yid idecekdir.
Muhabbet, hasret, iştiyak, temenni-i muvaffakiyat.
Gazi M. Kemal
SÖZCÜKLER
Bu belge, yazım'daki denemeyi göstermesi bakımından sadeleştirilmedi. Bu nedenle sözcüklerin karşılıklarını veriyoruz: mütehassis olmak: duygulanmak müstefid olmak: yararlanmak temas etmek:
« 01 ... 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 ... 43 »