Ana Sayfa » Yolculamak » Karacaoğlan - I : 01
Indiana Üniversitesi ve Pan Yayıncılık ortak yayını olan bu kitap Cumhuriyet Dünya Klasikleri Dizisi'nde Pan Yayıncılık'ın izniyle basılmıştır.
Yazan: İlhan Başgöz
Yayına hazırlayan: Egemen Berköz
Dizgi: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş.
Baskı: Çağdaş Matbaacılık Yayıncılık Ltd. Şti.
Eylül 1999
Bu kitap, eskilerin deyimiyle, bir güldestedir; Karacaoğlan şiirlerinden derlenmiş bir deste. Amerika'da gördüğüm cönklerden çıkarılan bir kaç şiirden başka, okuyucu, burada yeni şiirler bulamayacaktır. Biz Karacaoğlan'ın yayınlanmamış ya da yeni değil, güzel şiirlerini bir araya getirmek istedik; her şiirin altına da kısaltmalar halinde kaynağını yazdık.
Bir araya getirdiğimiz şiir sayısı yüzü geçmiyor. Her büyük şair gibi, Karacaoğlan da bize sayılı güzel şiir ve dizeyle gelmiştir; yarına da, bu az sayıdaki eserle kalacaktır. Bunun için şiir sayısını artırmadık. Bu kadarında bile, okuyucu, aynı duyguları benzer kalıplar içinde sunan bir biteviyelik sezecektir.
Karacaoğlan'ın hayatı üzerine yeni bilgiler sunmak kolay değil. Hele memleketten uzakta bulunan bir araştırıcı için büsbütün zor. Onun için, ancak bilinenleri, özetleyip irdelemekle yetindik. Öteki âşıklarımızın çoğu gibi, Karacaoğlan'ın da hayatı, şiirleri olmakta devam edeceğe benzer. Bu şiirler üzerindeyse, edebiyat görüşlerinin dalgalanmalarına göre değişik yorumlar yapmak zor olmayacaktır. Biz “Karacaoğlan Geleneği” adı altında böyle bir yorum denedik.
Okuyucuya kolaylık olsun diye, bugünkü kuşakların anlamayacağını sandığımız sözleri ve deyimleri, ikinci cildin sonunda yer alan sözlükte açıkladık. Bazı şiirlerin başka âşıklara izafe edilen çeşitlenmelerini de yerleriyle birlikte, yine ikinci cildin sonundaki “Şiirlerin Çeşitlemeleri” başlıklı listede, şiirlerin kitabımızdaki sıra numaralarının altında belirttik. Halk şiirimizin sözlü doğup, sözlü yayılmasından gelen bu karışmaların ayıklanması sanıldığından daha zor. Ama, gene de, söz gelimi, daha yakınlarda yaşamış olan Toklumenli Âşık Sait'in Karacaoğlan'dan bir hayli şiir almış olduğu açıkça beliriyor.
İkinci cildin sonuna bir de, Karacaoğlan şiirlerinde geçen yer isimlerinin listesini ekledik. Bu yer isimleri sadece kitabımıza alınan şiirlerden taranmamış, Karacaoğlan'ın yayınlanmış bütün şiirleri gözden geçirilerek hazırlanmıştır. Bu bakımdan tam bir liste sayılabilir.
Güney Anadolu ve Toros dağları bölgesinin konar-göçerleri arasında yetişen Karacaoğlan'ın hayatı ve şiirleri üzerinde çalışanlar, içinden zor çıkılır güçlüklerle karşılaşır. Bugün kesinlikle biliyoruz ki tek bir Karacaoğlan yaşamamıştır. 16'ıncı yüzyıldan bu yana, en az beş saz şairi kendisine Karacaoğlan demiş, bu adla şiirler yazmıştır. Bunlardan biri usta âşık, büyük sanatçı. Yerleşik köylü kültürünün yaratıp yeşerttiği âşık şiirimizi, göçebenin toplum yapısına aktaran o olmuş. Bu yanıyla çığır açıcı, okul kurucu bir âşık Karacaoğlan. Öteki Karacaoğlanların kimi çırak, kimi kalfa, kimi de yeni yetme; şiirleri sözlü gelenekte daha yayılmaya bile başlamamış.
« 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 ... 53 »