Ana Sayfa » Yolculamak » Rönesans : 01


RÖNESANS

JULES MICHELET

DÜNYA KLASİKLERİ DİZİSİ: 16


Bu kitabın hazırlanmasında, Rönesans'ın M.E.B. Fransız Klasikleri dizisinde yayınlanan ilk baskısı temel alınmış ve çeviri dili günümüz Türkçesine uyarlanmıştır.
Kâzım Berker tarafından Fransızcadan çevrilmiştir.
Yayına hazırlayan: Egemen Berköz
Dizgi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş.
Baskı: Çağdaş Matbaacılık Yayıncılık Ltd. Şti.
Ekim 1998


ÇEVİRENİN ÖNSÖZÜ

Fransız tarihçisi Michelet, 1798 yılında Paris'te doğmuş, 1874'te ölmüştür. “Fransa Tarihi” ve “Fransız Devrimi Tarihi” adlı yapıtlarıyla Fransız toplum yaşamının canlanmasına yardım etmiştir. Bundan başka, “XVI. Yüzyılda Fransa Tarihi” ve “Renaissance” adlı kitapları, yazarın geniş bilgisini gösteren birer başyapıttır.
“Renaissance” (Rönesans) adı, XV. ve XVI. yüzyıllarda, yazın, sanat ve bilim alanlarında Avrupa'da görülen kalkınma ve gelişme devinimlerine verilir. İtalya'da Rönesans dönemi yazarlarıyla sanatçılarını II. Giulio ve X. Leone; Fransa'da I. François ile II. Henri korumuşlardır.
Ortaçağ'ın sonlarına doğru, Rönesans üslubu, eski yapıtlara öykünmeyle kendini göstermiş ve XVI. yüzyılda bütün Avrupa'da doruğuna ulaşmıştır. Mimarlıkta bu üslup, yeni öğelerle karışık eski dönem öğelerinin oldukça öznel bir uyarlamasından, biraz sahne etkisi yapacak surette biçimlerin birbiri üzerine düzenli olarak konulmasından ibarettir. Yalnızca Fransız mimarları modellerinden üstün yapıtlar yaratabilmişlerdi. Yontu alanında, eski dönem yapıtlarının incelenmesi sanatçıya doğayı inceleme duygusunu aşılamış, fakat bu da bazen onu açık ve sert bir gerçekçiliğe kadar götürmüştür. Resimde, doğal anlatımıyla sanat gelişiyor. “Raccourci” yani çizgi perspektifinin etkisiyle eşyanın bazı boyutlarının küçülmüş olarak gösterilmesi yöntemiyle perspektif, yani, eşyayı uzaklığın ve durumun yarattığı farklara göre gösterme bilimi gelişiyor. Her yerde eski dönemin süsleme sanatına öykünme kaygısı dikkati çekiyor.
Büyük üstat Michelet'nin tarih ve yazın değeri bakımından çok zengin ve parlak olan bu yapıtı; hangi tarih olaylarının etkisiyle Rönesans dönemine geçildiğini, Rönesans'ın anlam ve önemini; bu dönemde yazının, güzel sanatlarla diğer bazı sanatların, bilim ve fennin nasıl bir yol izleyerek geliştiğini, Ortaçağ'da bilgisizlik ve dinsel gericilik içinde bunalan ve budalalaşan insanın doğaya dönüşle birlikte gerçeğin ışığıyla nasıl aydınlanmaya başladığını, duygu ve düşüncelerinin değiştiğini, akıcı ve yazınsal bir anlatımla açıklıyor.
Yazara göre, Rönesans'ın ilkçağı Fransa kralı VIII. Charles'ın İtalya seferini izleyen yirmi yıldır. Bu çağ henüz şüpheli ve kararsız bir karakter taşıyor. Bu çağda Rönesans çok ileri bir atılım yapıyor, dehası her şeyi sarıyor, fakat sonuçları pek o kadar kendini duyurmuyor. Amerika'nın bulunması (1492), dünya sisteminin bulunması (1507) gibi, aslında büyük önemi olan olaylardan birincisi bütün görkemiyle değerlendirilemiyor; ikincisi ise, belirsiz kalıyor. Rönesans ile eski dönemin ortaya çıkarılması söylenmek isteniyorsa, Rönesans'ın yazında olması gerekiyor. Fakat bilimin bu dalı yeni olarak pek az yapıt veriyor. Zamanın en büyük başarısı Latince bir derleme olan, Erasmus'un Atasözü'dür. Buna karşılık, Machiavelli ve Aristoteles orta ölçüde beğeniliyor. Commines'in anıları henüz ortaya çıkmamış bulunuyor. Rönesans, ilk peygamber olan ve yaşadıkları dönemin kat kat ilerisinde bulunan Vinci ve Michelangelo ile kesinlikle sanattadır. Zamanın kralı da Raffaello'dur. Rönesans, yoklaya yoklaya kendini arıyor ve doğaya doğru adım adım yürüyor. Onu bulduktan sonra, yavaş yavaş kendine mal ediyor. Rönesans'ın gerçek anlamı, doğaya karşı sevecen ve iyi davranmaktır.
VIII. Charles'ın İtalya'yı istila etmesi üzerine, İtalya'nın keşfi ve onda gizli olan değerlerin belirmesi, yapılan birçok kazılarla yüksek değerdeki eski yapıt ve anıtların ortaya çıkarılması, basımcılığın bulunması, eski dönem yapıtlarının bastırılmasıyla eski kültürün yayılması ve doğaya dönüş gibi olaylar Rönesans'ın doğmasında ve gelişmesinde başlıca etkenlerdir.
«   01   02   03   04   05   06   07   08   09   10   11   ...    40   »