Bunları yalnızca kendi nedenleriyle öldürmüyor; her yanda edindiği dostlarının düşmanlığını, aç gözlülüğünü doyurmak için de bu gibi işlere yardım ediyordu. Lakedaimonlu Eteokles'in: “Hellas bir ikinci Lysandros'a katlanamaz” sözü bunun için ünlü olmuştur. Teophrastos, Arkhestratos'un (76) aynı sözü Alkibiades için söylediğini yazar. Fakat Alkibiades'te en çok göze batan yan taşkınlığı ve gevşekliğiyle birlikte kendini beğenmesiydi. Lysandros'a gelince, sert bir kişilikte olması, yönetimini korku verici ve dayanılmaz bir duruma getiriyordu.
Lakedaimonlular başkalarının yakınmalarına çok fazla önem vermediler; fakat Pharnabazos, Lysandros'un haksızlık edip ülkesini yağma etmesi üzerine, yakınmak için Sparta'ya adam gönderince, ephorlar kızıp Lysandros'un dostu ve silah arkadaşı olan Thoraks'ı (77) yakaladılar ve evinde kendisi için para bulundurduğu gerekçesiyle onu öldürdüler; Lysandros'a da geri gelmesini buyuran bir skytale gönderdiler.
Skytale de şöyle bir şeydir. Ephorlar bir amiral veya bir komutan gönderirken, aynı boy ve aynı kalınlıkta iki değnek alırlar, öyle ki uçları yan yana getirilince birbirine tümüyle uyar. Birini kendileri saklar, diğerini gönderdikleri adama verirler. İşte bu değneklere skytale derler. Gizli ve önemli bir şey bildirmek istedikleri zaman, kayış gibi uzun ve dar bir papyrosu kendilerindeki skytaleye hiçbir boşluk bırakmadan, her yandan değneğin yüzeyini tamamen kaplayacak biçimde sararlar. Bunu yaptıktan sonra da skytalenin çevresinde bu biçimde sarılı papyrosun üzerine istedikleri şeyleri yazarlar. Yazdıktan sonra da papyrosu çıkarıp değneği alıkoyarak papyrosu komutana gönderirler. Harfler birbiriyle ilintisiz olduğu için kimse hiçbir şey okuyamaz; ancak gönderdikleri kişi yanındaki skytale'yi alıp, papyrosu, sarmal sıraları eski yerlerine gelecek biçimde çevresine gerince, sözcükler yan yana dizilmiş olur ve skytaleyi çevirerek yazıyı okuyabilir. Nasıl ki ölçülen şeye ölçen şeyin adı verilirse, papyrosa da değneğe dendiği gibi skytale denir.
20.
Lysandros, Hellespontos'ta skytale eline geçince kuşkulandı ve özellikle Pharnabazos'un suçlamalarından korkup aralarındaki anlaşmazlığı ortadan kaldırmak için onunla ivedilikle görüşmeye çalıştı. Buluştukları zamam Pharnabazos'tan, arkhontlara başka bir mektup yazıp kendisinden hiçbir kötülük görmediğini, yakınması olmadığını söylemesini rica etti. Lysandros, Giritliyim derken Pharnabazos'un kendisinden çok Giritli olduğunu bilmiyordu. (79) Çünkü Pharnabazos her şeyi yapacağına söz verdi; Lysandros'un gözü önünde onun istediği gibi bir mektup yazdı; fakat yanında önceden yazılmış başka bir mektup saklıyordu. Mühürlerini basacağı sırada da, görünüşte papyroslar biribirinden farklı olmadığından, mektupları değiştirerek gizlice yazılmış olanı Lysandros'a verdi.
Böylece Lysandros Lakedaimon'a gelip de kural olduğu gibi arkheiona gidince, kendisiyle ilgili yakınmaların büyük bir bölümünü ortadan kaldıracağına güvenerek, Pharnabazos'un mektubunu ephorlara verdi. Lakedaimonlular Pharnabazos'u sevip sayıyorlardı; çünkü bu savaşta kralın komutanları arasında kendilerine en fazla yandaş o olmuştu. Ephorlar mektubu okuduktan sonra Lysandros'a gösterdiler, o da “Kurnaz olan yalnızca Odysseus değildir” sözünün (80) doğru olduğunu anladı ve o an olduça çok şaşırarak çekildi. Birkaç gün sonra ephorların yanına yeniden çıkarak, savaşlardan önce adadığı adakları yerine getirmek için Ammon'a (81) gitmesi gerektiğini söyledi. Bazıları, Trakya'da Aphytislilerin kentini (82) kuşatırken düşünde Ammon'u gerçekten görmüş derler. Sözde, tanrının buyruğunu yerine getirmek için kuşatmayı kaldırmış, Aphytislilere adakların sunulmasını buyurmuş, Libya'ya gidip tanrının beğenisini kazanmak istemişti. Birçoklarının düşüncesine göre tanrıyı neden olarak ileri sürmüştü. Gerçekte arkhontlardan çekindiği, yurdunda boyunduruk altına girmeye katlanamadığı
«   01   ...    06   07   08   09   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26   ...    65   »