Ey Sparta! Her ne kadar onurluysan da, dikkat et! Dimdik dururken sakat bir krallığın doğmasına yer vermeyesin. Yoksa, uzun zaman, beklenmedik sıkıntılar üzerine çökecek, Ölümlüleri yok eden savaşın dalgaları arasında bocalayacaksın.
Birçokları bu öngörünün etkisinde kalıp seçimlerini Leotykhidas'a yönelttikleri sırada Lysandros Diopeithes'in öngürüyü doğru yorumlamadığını söyledi. Tanrı'nın önlemek istediği topal bir kimsenin Lakedaimonlulara yönetici olması değildi. Sakat krallık demekle, herakleidlerin değil de evlilik dışı ve kötü bir soydan gelenlerin kral olması anlatılmak isteniyordu. Bunları ileri süren ve çok da etkili bir çevresi olan Agesilaos, herkesi buna inandırdı ve kral oldu.
23.
Lysandros Agesilaos'a Persleri yeneceği ve çok büyük bir adam olacağı umudunu vererek önce onu Asya'da savaşmaya gönderdi, (92) sonra da Asya'daki dostlarına mektup yazarak, Lakedaimonlulardan, barbarlara karşı savaşlarında komutan olması için Agesilaos'u istemelerini istedi. Onlar da sözünü dinlediler, bu istekleri için Lakedaimon'a elçi gönderdiler. Doğrusu Lysandros'un aracığıyla Agesilaos'un başına konan bu talih, krallıktan aşağı kalmıyordu. Yaradılıştan onur düşkünü olanlar, egemen olmak için yetenekli olsalar bile, ünlü olma yarışında benzerlerine karşı duydukları kıskançlık büyük işler başarmalarını engeller. Bu da küçük bir engel değildir. Çünkü erdem yolunda kendilerine yardımcı olacak kişileri karşılarına alıp onlardan üstün olmaya çalışırlar. Agesilaos dostları arasında düşüncelerinde en çok ve ilk başta yararlanacağı bir kişi olarak Lysandros'u, otuz danışmanlara (93) kattı. Asya'ya geldikleri zaman, yerliler Agesilaos'a alışık olmadıkları için onunla az görüşüyorlardı. Lysandros'a gelince, onu uzun süredir tanıdıklarından, dostları hatır sormak için, bazı kuşkulu kişiler de korktukları için kapısına gidip geliyor, yanından ayrılmıyorlardı. Nasıl ki tragedyalarda oyuncular arasında bazen bir haberci veya bir uşak rolünü oynayan oyuncu önem kazanıp oyunun kahramanı olunca, taç giyen, asa taşıyan oyuncunun sesi bile dinlenmezse aynı biçimde hükümdarlığın bütün görkemi, Kralın danışmanındaydı, Krala da hiçbir güce sahip olmaksızın yalnızca san bırakılıyordu. Artık Lysandros'un ölçüsünü kaçıran bu saygın kişi olma isteğini kırmak, onu arka planda bırakmak zamanı belki gelmişti. Kendisine iyilik etmiş olan, dost bir adamı saygınlık hırsıyla büsbütün silkip atmak, onun onurunu kırmak Agesilaos'a yakışacak bir davranış değildi. Önceleri ona, ne iş yapmak olanağını veriyor, ne de komutanlığa atıyordu; sonra da, Lysandros'un önem verip ilgilendiği kişileri, isteklerini yerine getirmeden gönderiyor, sıradan kişilere yaptığı iyilikleri onlardan esirgiyordu: bu biçimde yavaş yavaş Lysandros'un gücünü kırarak yok etmişti. Lysandros hiçbir istediğine erişemediğini, ilgisinin dostları için ters etki yaptığını görünce, dostlarına yardım etmekten vazgeçti; onlara kendisini ziyaret etmesinler, aramasınlar diye rica etti; aksine Krala ve o günün koşullarına göre, kendilerine saygı gösterildiği için daha çok yardım edebilecek kişilere gitmelerini söyledi. Bunları duyduktan sonra çok kişi onu işleri için aramadılar, ancak hatır sormaktan da kaçınmadılar, hatta eskisinden çok ziyaret ettiler, gezintilerde spor yerlerinde yanından ayrılmadılar. Bu durum aşırı onur isteğiyle yanan Agesilaos'u daha çok üzüyordu. Sonuçta birçok Spartalıya devlet işleri ve kentlerin yönetimini verip Lysandros'u et dağıtıcılığına (93) atadı. Sonra da İonialılarla alay etmek için, “Şimdi gidip et dağıtıcımın hatırını sorsunlar” dedi. Bunun üzerine Lysandros onunla konuşmaya karar verdi. Konuşmaları kısa ve lakonik (94) oldu: “Dostlarını küçültmesini doğrusu iyi biliyorsun Agesilaos!”. O da: “Benden büyük olmak isterlerse, evet; ama benim gücümü genişletmek isterlerse bu gücü onlarla paylaşmak doğru olur.” “Belki de sen benim yaptığımdan fazla söylüyorsun. Senden rica ederim, gözleri üzerimizde olan yabancıları düşünerek, beni ordunda nefretini en az çekeceğimi ve sana daha faydalı olacağımı düşündüğün bir göreve koy.”
«   01   ...    08   09   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28   ...    65   »