Yol Arkadaşım, Cumhuriyet Dünya Klasikleri Dizisi'nde Sn. Ataol Behramoğlu'nun izniyle basılmıştır.
Rusçadan çeviren: Ataol Behramoğlu
Yayına hazırlayan: Egemen Berköz
Dizgi: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş.
Baskı: Çağdaş Matbaacılık Yayıncılık Ltd. Şti.
Ocak 2000

Asıl adı Aleksey Maksimoviç Peşkov'dur. “Acı” anlamına gelen Gorki adını sonradan aldı. 1868 yılında Nijni Novgorod (bugünkü Gorki) kentinde doğdu. Babası M.S. Peşkov, marangozdu. Annesi V. V. Kaşirina, bir boya atölyesi sahibinin kızıydı. Babasını çocuk yaşlarda yitiren Gorki, bir süre dedesi V. Kaşirin'in evinde yaşadı. Fakat günün birinde V. Kaşirin şöyle dedi torununa: “Aleksey, sen bir madalyon değilsin. Seni ömrümün sonuna kadar boynumda taşıyamam. Haydi git, ekmeğini kazan.” Gorki “ekmeğini kazanmaya” gitti bunun üzerine. O sırada on bir yaşındaydı. Bir sürü işe girip çıktı. Dükkânlarda çıraklık, bir gemide aşçı yamaklığı yaptı. Aşçıbaşı, o dönemin Rusyasında çok rastlanan okumuş emekçilerdendi. Gorki'nin kitaplara ilgi duymasında büyük etkisi oldu bu adamın. Aleksey hiç durmadan okumaya başladı ondan sonra. Eline ne geçtiyse, yutarcasına okudu. 1884 yılında Kazan Üniversitesi'ne girmek istediyse de, olumlu bir sonuç elde edemedi. Binbir yoksulluk içinde hamallık, fırınlarda yamaklık yaptı. Rusya'da devrimci hareketin başında Narodnikler vardı o sırada. Gorki de bu gruplara katıldı. İşçiler ve köylüler arasında devrimci propagandaya girişti. Sonra halkın hayatını yakından görmek isteyerek uzun yolculuklara girişti. 1888'de Hazar Denizi balıkçı takımlarında, sonra Gryaz-Tsar, İtsınskay istasyonlarında çalıştı. 1889'da Nijni Novgorod'da, yazar Korolenko'yla tanıştı. Korolenko sonradan Gorki'nin edebiyata girmesine yardım edecektir.

Devrimci Narodniklerle ilişkisi nedeniyle 1889'da tutuklandı. 1891 ilkbaharında yeniden Rusya içi yolculuklara girişti. Volga, Don Bozkırlari, Ukrayna ve Tuna boylarını dolaştı. Oradan Kırım yoluyla Kuzey Kafkasya'ya ve Tiflis'e gitti. Burada bir yıl kalarak çekici ameleliği ve yazmanlık yaptı. Devrimci işçilerle ve aydınlarla ilişkiler kurdu. Yasadışı bir gruba katıldı. “Makar Çudra” bu sırada yazıldı ve gorki ilk kez bu öyküyle (“Kafkas” Gazetesi, 1892) yayın yaşamına girdi. Çok sonra yayımlanan “Kız ve Ölüm” adlı şiirini de bu sırada yazmıştı.

1892 sonlarında Ninji Novgorod'a dönen Gorki, edebiyatla daha düzenli olarak uğraşmaya başladı. 1895 yılında Samara'ya geçti. Burada yöresel gazetelere makaleler yazarak politik sorunlara değiniyor, patronları eleştiriyor, işçilerin, köylülerin ve öteki emekçilerin çıkarlarını savunuyordu.
«   01   02   03   04   05   06   07   08   09   10   11   ...    68   »