«Her zaman ve her yerde en çok çalışan biziz, yaşamın nimetlerinden en az pay alan da biz. Bizi düşünen kim? Kim iyilik düşünür bize? Kim insan yerine kor bizi? Hiç kimse!»
Bir ses, yankı gibi:
«Hiç kimse!» dedi.
Pavel kendine geldi, daha yalın ve serinkanlı konuşmaya başladı. Kalabalık yavaş yavaş ona yaklaşıyor, çokbaşlı karanlık bir gövde gibi toplanıyordu. Yüzlerce dikkatli göz konuşana dikiliyor; herkes, sözlerine kulak kabartıyordu.
«Hepimizin arkadaş olduğunu hissetmedikçe, aynı istekle, haklarımız için mücadele etme isteğiyle sıkısıkıya birbirlerine bağlı dostlardan oluşan bir aile oluşturmadıkça, daha iyi bir yaşantıya ulaşamayız.»
Ana'nın çevresinden kaba sesler işitildi:
«Sadede gel!»
Bir iki ses:
«Bırakın konuşsun!» diye bağırdı.
Kararmış, asık suratlar kuşkulu görünüyordu. Yalnız birkaç ciddî ve düşünceli bakış geziniyordu Pavel'in üzerinde.
«Sosyalisttir bu, ama ahmak değildir!» dedi biri.
Tek gözlü, iri yarı bir delikanlı omuzuyla Ana'yi dürttü:
«Herhalde korkmuyor!» dedi.
«Arkadaşlar, eğer biz kendi kendimize yardım etmezsek, hiç kimse bize yardım etmez, bunu anlamanın zamanı gelmiştir. Birimiz hepimiz için, hepimiz birimiz için, işte bizim yasamız, eğer başarmak istiyorsak!»
Makhptin:
«Doğru söylüyor, çocuklar!» diye bağırdı. Ve yumruğunu havaya kaldırıp salladı. «Müdürü buraya getirmek gerek!» diye devam etti Pavel.
Sanki kasırga koptu. Kalabalık dalgalanmaya başladı. Bir sürü insan hep bir ağızdan bağırdı:
«Müdür! Müdür!»
«Temsilciler gönderilsin müdüre!»
Pelageya en ön sıraya varmıştı. Aşağıdan, gururla izledi oğlunu. Pavel, en çok saygı gören* yaşlı işçilerin ortasında duruyordu; herkes onun söylediklerini dinliyor, onaylıyordu, ölçüyü kaçırmadı, ötekiler gibi sövüp saymadığı için Ana seviniyordu.
Çinko damın üzerine dolu nasıl düşerse, kesik haykırışlar, küfürler, ilençler de öyle yağıyordu kalabalığın üzerine. Pavel büyüyen gözlerle yukardan kalabalığa bakıyordu. Bir şey arar gibiydi.
«   01   ...    34   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53   54   ...    262   »